Vải cotton rất gần gũi với con người và được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
Vải cotton được tạo ra từ sợi bông của cây bông vải kết hợp cùng với các nguyên liệu thiên nhiên, hỗn hợp khác tạo thành. Ngày nay, người ta sử dụng vải cotton rộng rãi, trong đó có các loại vải: cotton poly, cotton satin, cotton ai cập, cotton lụa, cotton 35/65, cotton 100%.
Vải cotton là gì?
Vải cotton được dệt từ các nguyên liệu thiên nhiên, hỗn hợp. Sợi bông đóng vai trò quan trọng nhất của quá trình sản xuất.
Một loại chất liệu vải nổi tiếng đem lại sự thoáng mát, dễ chịu cho người mặc. Rất được ưa chuộng và ứng dụng nhiều trong cuộc sống nhất là đối với ngành may mặc.
Với các đặc tính như thấm hút mồ hôi tốt, thông thoáng, chống mài mòn, dễ nhuộm màu cùng với khả năng chống lại sự xâm nhập của các vết bẩn và nấm mốc cùng nguyên liệu sản xuất dồi dào thì việc loại vải này được ứng dụng phổ biến cũng là điều dễ hiểu.
Nguồn gốc
Để hiểu rõ hơn về lịch sử của vải cotton chúng ta cùng tìm hiểu về nguồn gốc ra đời của cây bông – nguyên liệu chính sản xuất ra loại vải này.
Từ xa xưa bông đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong lịch sử của nhiều quốc gia như Ấn Độ, Anh, Hoa Kỳ. Đây vừa là một loại cây tròng lịa vừa là món hàng hóa quan trọng duy trì sự phát triển kinh tế và thương nghiệp.
Không ai biết chính xác vải cotton xuất hiện từ khi nào. Các nhà khoa học người Mexico đã tìm thấy một vài mảnh vải cotton trong những hang động và chúng được chứng minh là ít nhất khoảng 7.000 năm tuổi.
Tại thung lũng sông Idus ở Pakistan, bông đã được trồng và kéo thành sợi dệt vải cotton từ khoảng 3.000 năm Trước Công Nguyên. Cũng trong khoảng thời gian đó, những người dân bản địa ở thung lũng sông Nile của Ai Cập đã biết làm và sử dụng quần áo bằng vải cotton.
Các thương nhân Ả Rập đã mang vải cotton sang châu Âu vào khoảng thời gian Colombus phát hiện ra Mỹ vào năm 1492. Cho đến năm 1500 cotton đã được biết đến rộng rãi trên toàn thế giới.
Lần đầu tiên sợi bông được quay bằng máy móc thay vì sơ chế thủ công ở Anh vào năm 1730 với hiệu suất công việc nhanh gấp 10 lần việc dệt tay thông thường. Trải qua quá trình phát triển và cải tiến không ngưng ngỉ, hoạt động của các máy dệt cotton ở nhiều quốc gia đã có thể cung cấp đủ lượng vải cho tiến trình phát triển của ngành công nghiệp dệt may trên thế giới.
Quy trình sản xuất
Bước 1 – Thu hoạch xơ bông và phân loại
Cây bông thường nở hoa vào khoảng tháng 11 – 12 trong năm. Việc thu hoạch xơ bông được chia thành 3 giai đoạn để đảm bảo độ bền cao cho sản phẩm:
- Thu hoạch đợt 1: Khi có 5 – 6 quả bông ở gốc cây nở tung.
- Thu hoạch đợt 2: Sau đợt 1 từ 10 – 15 ngày, lấy bông ở tầng giữa của cây.
- Đợt cuối cùng: Những quả bông thành phẩm còn sót lại ở ngọn.
Sau khi thu hoạch xơ bông sẽ được phân chia thành các loại khác nhau, loại bỏ phần chất lượng kém sau đó đem phơi khô tại khu vực thoáng mát, sạch sẽ và không có tạp chất.
Bước 2 – Tinh chế xơ bông
Sau khi phơi khô các nhà máy sẽ chuyển xơ bông về để xé xơ và làm sạch.
Quá trình xé xơ bông diễn ra nhẹ nhàng giúp tách xơ nhưng vẫn phải đảm bảo không ảnh hưởng đến chất lượng các xơ đơn.
Sau khi xé xơ bông được đưa vào lò hơi để nấu và lọc nhiều lần nhằm loại bỏ một số tạp chất như nito, pectin, các axit hữu cơ hoặc màu thiên nhiên.
Bước 3 – Hòa tan và kéo sợi
Sau khi tinh chế xơ bông biến thành dạng lỏng sẽ được hòa tan với 1 loại dung dịch đặc biệt.
Hỗn hợp xơ bông được đưa vào máy kéo sợi và ép qua những lỗ nhỏ để kéo duỗi dần dần tạo thành sợi cotton.
Bước 4: Dệt vải
Quá trình dệt vải cotton là sự kết hợp giữa các sợi ngang và sợi dọc. Trong khâu này bề mặt tấm vải sẽ được làm bóng để tăng các ưu điểm của sợi cotton như trương nở mạnh, thấm hút tốt và bắt màu nhuộm.
Tiếp theo sẽ tẩy trắng để loại bỏ màu tự nhiên tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình nhuộm vải.
Bước 5: Nhuộm vải
Vải cotton sẽ được xử lý bằng các loại thuốc nhuộm và sự kết hợp với những chất khác giúp bắt màu và bền màu toosu đa.
Tiếp sau đó là quá trình giặt vải để tách hết các hợp chất, làm mềm vải, tăng độ bền của vải cotton thành phẩm.
Phân loại vải cotton
Cotton poly
Cotton Poly là một loại sợi tổng hợp được tạo ra từ quá trình tổng hợp sợi bông cotton nguyên chất cùng các sợi tổng hợp khác. Không phải sợi cotton poly nào cũng có cấu tạo giống nhau vì tỉ lệ pha trộn giữa cotton và polyester của từng nhà sản xuất sẽ khác nhau. Những tỉ lệ pha trộn phổ biến nhất hiện nay phải kể đến 20% cotton – 80% polyester, 25% cotton – 75% polyester,…
Tỉ lệ cotton càng lớn thì vải cotton poly càng mềm mại và thông thoáng.
Cotton Poly là sự kết hợp hoàn hảo giữa chất liệu cotton và chất vải cotton polyester.
Cotton Poly là sự kết hợp hoàn hảo giữa chất liệu cotton và Polyester
Cấu tạo
Cotton poly chính là tỉ lệ Ethylene (có nguồn gốc từ dầu mỏ) đã tạo ra những tính năng ưu việt nhất so với chất liệu cotton nguyên chất 100% như: trọng lượng nhẹ hơn, độ bền cao hơn, giá thành rẻ hơn, khả năng co giãn cực cao cũng như tuổi thọ đặc biệt bền vững với môi trường sống xung quanh.
Đặc tính
Độ bền cao: Cấu trúc của sợi Cotton Poly rất mạnh chính điều này đã giảm diện tích tiếp xúc và ma xát với các tác nhân ngoài môi trường sống, điều này tạo cơ sở thuận lợi cho quá trình duy trì độ bên của sợi vải trong suốt thời gian sử dụng. Với đặc trưng độ co giãn cực cao, sợi cotton poly có thể chịu sự tác động của nhiều lực tác động khác nhau. Điều này có ý nghĩa vô cùng quan trọng với việc duy trì độ bền của sản phẩm trong quá trình sử dụng liên tục mỗi ngày.
Rất dễ dàng trong khâu vệ sinh: Nếu như sợi cotton gây ra khá nhiều rắc rối trong quá trình giặt giũ thì vải cotton poly lại đơn giản hóa khâu này hơn rất nhiều. Với khả năng chống nhăn và chống nhàu nát cực tốt người dùng có thể giặt chăn ga gối từ cotton poly bằng tay hoặc bằng máy đều không lo sợ ảnh hưởng đến cấu trúc tự nhiên của sợi vải. Đặc biệt vải cotton poly rất nhanh khô nên sẽ giúp bạn tiết kiệm tối đa thời gian làm sạch, khâu vệ sinh chăn ga gối đệm định kỳ cũng không mất nhiều thời gian như trước nữa. Với thời tiết nhiệt đới ẩm gió mùa, độ ẩm luôn ở ngưỡng 100% vào những ngày nồm ẩm thì sự xuất hiện của chất liệu này giống như sự cứu cánh tuyệt vời nhất.
Thân thiện với người dùng: Cotton poly là sợi tổng hợp trải qua quá trình sản xuất hiện đại loại bỏ hết các loại tạp chất. Nguyên liệu để sản xuất ra sợi vải này cũng được đánh giá cao vì thành phần an toàn tuyệt đối với sức khỏe người dùng. Chính vì thế bất kỳ một sản phẩm nào được làm từ chất liệu cotton này đều đảm bảo sự an toàn tuyệt đối nhất với sức khỏe của người sử dụng kể cả những ai có làn da nhạy cảm nhất cũng không phải lo lắng bất cứ điều gì khi sử dụng những sản phẩm được làm từ chất liệu này. Các sản phẩm từ cotton poly rất thân thiện với sức khỏe người dùng. Tuy nhiên, với những chất liệu cotton poly có hàm lượng cotton quá thấp sẽ gây hầm nóng, khó chịu và không thấm hút mồ hôi trong quá trình sử dụng. Chính vì thế trong quá trình lựa chọn quần áo từ chất liệu cotton poly việc đầu tiên bạn cần phải xem xét là thành phần cotton poly có trong sản phẩm. Nên ưu tiên chọn những bộ có tỉ lệ cotton cao để tăng khả năng thoải mái và thông thoáng trong suốt quá trình sử dụng.
Cotton Satin
Cotton Satin là thực chất là loại vải cotton truyền thống nhưng lại được dệt và định hình dệt theo kiểu satin. Vải cotton satin có mật độ các sợi cotton ít hơn vải cotton truyền thống để tạo sự thông thoáng và hút ẩm vượt trội nhất.
Cấu tạo
Cotton satin có sự pha trộn giữa độ láng bóng của satin và độ mềm mượt, thông thoáng của cotton. Với cách dệt satin thì chất liệu cotton satin sẽ không còn tồn tại tình trạng bị nhăn hay nhàu nát mỗi khi giặt, độ bền của sản phẩm cũng luôn được duy trì ở mức ổn định nhất mang lại những cảm nhận trọn vẹn cho người sử dụng.
Cotton satin vừa láng bóng lại vừa mềm mại, nhẹ nhàng, thấm hút mồ hôi tốt. Cotton Satin có sợi vải rất nhỏ với mật độ sợi dày đặc lên đến 300 sợi/inch vuông chính vì thế mà vải này có độ bền cực cao, khả năng thấm hút cực tốt, không bị lẫn tạp chất đồng thời cực kỳ thân thiện với làn da của người sử dụng.
Cotton satin vừa láng bóng lại vừa mềm mại, nhẹ nhàng, thấm hút mồ hôi tốt
Đặc tính
Ưu điểm: Đặc trưng nổi bật nhất của chất liệu satin chính là độ bóng tạo nên sức hút khó cưỡng cho bất kỳ sản phẩm nào được làm từ chất liệu này. Độ bóng của satin càng được thể hiện rõ nét trong môi trường đủ ánh sáng. Sự linh hoạt trong tính năng như ấm áp vào mùa đông và mát mẻ trong mùa hè đã giúp satin trở thành chất liệu được ứng dụng rộng rãi từ may mặc đến chăn ga gối đệm. Bên cạnh đó, chất liệu satin cũng rất đa dạng về màu sắc, dễ tạo hoa văn thu hút giúp chúng ta dễ dàng lựa chọn những gam màu thực sự ấn tượng đúng theo ý thích của mình.
Nhược điểm: Tuy nhiên, vải satin vẫn tồn tại một số nhược điểm khó khách phục là dễ bị rách, khó may tạo kiểu để ứng dụng và rất khó giữ nếp. Loại vải này phải giặt tay chứ không nên giặt máy vì sẽ gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng. Vải satin không sáng bóng ở cả 2 mặt vì thế gây ra hạn chế trong nhiều thiết kế. Nó không sáng bóng ở cả hai bên – có mặt bóng và mặt xỉn. Điều này có thể hạn chế các thiết kế được sử dụng.
Cotton lụa
Cotton lụa là một loại vải tổng hợp, là sản phẩm của sự kết hợp hoàn hảo giữa chất liệu cotton thiên nhiên với sợi tơ tằm thượng hạng nên đã phát huy tối đa những ưu điểm nổi bật của cả 2 chất liệu sáng giá này.
Cấu tạo
Vải cotton lụa là sự kết hợp hoàn hảo giữa cotton và sợi tơ tằm thượng hạng. Mỗi nhà sản xuất đều có một tỉ lệ pha chế cotton và tơ tằm riêng của mình để tạo ra sợi cotton lụa chính vì thế mà tính chất các sợi vải có thể khác nhau trong đó tỉ lệ 90% cotton và 10% silk là hoàn hảo nhất.
Sự xuất hiện của cotton lụa không còn quá mới mẻ với người tiêu dùng trên thế giới. Chất liệu này chính là một phiên bản rẻ hơn của tơ lụa và có giá thành rẻ hơn rất nhiều so với chất liệu tơ tằm thuần túy.
Vải cotton lụa là sự kết hợp hoàn hảo giữa cotton và sợi tơ tằm thượng hạng
Đặc tính
Cotton lụa sở hữu vẻ ngoài vô cùng sáng giá: bề mặt của tấm vải cotton lụa vô cùng mềm mịn và bóng mượt, khi tiếp xúc với làn da của người dùng nó tạo ra sự thoải mái vượt trội nhất.
Một tính chất tuyệt vời ở vải cotton lụa mà không phải chất liệu nào cũng làm được chính là khả năng chống tĩnh điện vì đây không phải là chất liệu có khả năng dẫn điện tốt.
Khả năng phù hợp với mọi điều kiện thời tiết khác nhau của cotton lụa cũng được đánh giá rất cao. Nếu như mùa hè vải mang đến sự thoáng mát vượt trội thì mùa đông lại giữ nhiệt cực kỳ tốt nhưng vấn đảm bảo không hè bí bách hay khó chịu.
Vải cotton lụa mang đến vẻ ngoài bắt mắt, sang trọng cho sản phẩm. Cotton lụa mang trên mình đầy đủ những ưu điểm của sợi cotton thiên nhiên và lụa từ khả năng mát, nhẹ, mềm mịn đồng thời giải quyết triệt để những nhược điểm vẫn còn tồn tại thường trực trên cotton này như dễ nhàu nát, dễ bị nhăn hoặc bị xù bề mặt mỗi khi giặt giũ và làm sạch.
Việc vệ sinh và giặt giũ cotton lụa rất dễ dàng, chúng ta hoàn toàn có thể giặt bằng tay hoặc giặt máy đúng chế độ mà không sợ ảnh hưởng xấu đến cấu trúc cũng như chất lượng sợi vải. Tuyệt đối không được sử dụng các loại chất tẩy rửa trên nền vải cotton lụa, khi giặt chỉ nên dùng loại xà phòng thông thường. Chỉ được phơi ở những khu vực thoáng mát để tăng độ bền của sản phẩm nhé.
Vải cotton borip
Loại vải cotton borip này được dệt 100% từ sợi cotton mang lại độ co giãn lớn. Khi soi kỹ bề mặt vải cotton borip sẽ thấy các sọc gân hơi nhỏ giống như loại vải bo gân nhưng mỏng và mềm tay hơn, bề mặt vải được dệt theo kiểu giống chiếc áo len nên độ co giãn chính là điểm mạnh nổi trội của chất liệu này.
Vải cotton borip
Ưu điểm của cotton Borip là mềm mại, thấm hút mồ hôi tuyệt đối cùng với hoa văn và màu sắc phong phú. Hiện nay vải cotton Borip được ứng dụng nhiều trong các sản phẩm như bộ đồ trẻ em, đồ sơ sinh đến các bộ đồ Bodysuit.
Vải cotton pha spandex
Đây là loại vải cotton có khả năng co giãn khá tốt. Thành phần chính trong vải này là sự kết hộ giữa sợi cotton và sợi spandex.
Vải cotton spandex mang trên mình những ưu điểm nổi trội như: Khả năng thấm hút cực kỳ tốt, khi đốt có mùi cháy tương tự như mùi giất cháy. Độ bền màu cao, mềm mượt và có khả năng kháng khuẩn.
Cotton nhung
Vải này là sự kết hợp giữa sợi cotton và sợi nhung tạo nên bề mặt mềm mịn, thoáng mát, ít nhăn, ít xù lông và khó bị phai màu.
Ưu điểm của vải cotton nhung là khả năng thấm hút mồ hôi tốt, điều chỉnh thân nhiệt hoàn hảo và làm mát cơ thể cực kỳ nhanh trong những ngày hè nóng nực. Để tạo sự mềm dẻo cho cotton nhung các nhà sản xuất đã pha thêm sợi Spandex giúp vải co giãn tuyệt vời.
Trong quá trình dệt cotton nhung nhà sản xuất có thể chèn thêm sợi ngang hoặc sợi dọc tạo nên tính thẩm mỹ tuyệt đối của sản phẩm vừa quý phái của nhung lại vừa có khả năng thấm hút tuyệt vời từ cotton.
Về mức giá, bạn sẽ phải bỏ ra số tiền khá đắt khi mua cotton nhung, giai đoạn bảo quản và vệ sinh cũng khá cầu kỳ nên nhiều người còn e ngại trước chất liệu này.
Cotton ai cập
Đây là loại Cotton sử dụng loại sợi có chiều dài từ 38 – 44mm có nguồn gốc từ Ai Cập. Loại cotton này được coi là “vua” của các loại cotton nhờ sự mềm mại và bền bỉ tuyệt đối so với cotton thường. Đặc biệt, độ bóng tự nhiên của Cotton Ai Cập cũng tạo nên giá trị vô cùng tinh tế cho sản phẩm này.
Cotton Ai Cập được người Anh và người Pháp đầu tư rất nhiều tiền của để trồng từ thời nội chiến ở Mỹ. Vải Cotton Ai Cập sở hữu tất cả những ưu điểm nổi bật của vải cotton như bền, nhẹm thoáng mát, dễ sử dụng và bảo quản. Chất liệu này đặc biệt thích hợp với mọi điều kiện thời tiết khác nhau đem đến sự thoải mái tuyệt đối nhất cho người sử dụng.
Đa phần cotton Ai Cập hiện nay đều được dệt theo kiểu satin đem lại sự dày dặn tuyệt đối nhưng vẫn bảo toàn được độ óng ả và mềm mượt vượt trội hơn hẳn những dòng cotton khác.
Đặc biệt, vải cotton Ai Cập không bị co vải, không hề phai màu, các họa tiết bám màu cực chuẩn tạo ra những bộ chăn ga gối sắc nét về hình ảnh và chất lượng cao.
Cotton 100%
Đây là loại cotton nguyên chất 100%. Hiện nay lĩnh vực sản xuất chăn ga gối đệm đang ứng dụng cực phổ biến chất liệu này.
Đặc tính của vải cotton 100% là khả năng thấm hút tốt, thông thoáng và mang đến cảm giác êm ái tuyệt vời, trong quá trình sử dụng vải không hề bị xước.
Tuy nhiên vải cotton 100% rất dễ bị nhàu nát sau khi giặt.
Vải cotton 65/35
Đây là loại vải cotton tổng hợp giữa 65% sợi cotton và 35% sợi polyester.
Cotton 65/35 thừa hưởng đầy đủ những ưu điểm thấm hút, mềm mại của vải cotton và khắc phục tình trạng vải nhăn khi giặt do có thêm thành phần polyester.
So với một số dòng cotton khác thì loại vải này có giá cao hơn.
Ứng dụng của vải cotton
- Đối với phái đẹp: Vải cotton lạnh được sử dụng để may các trang phục như: đồ bộ, áo dây, đồ ngủ, thời trang dạo phố,… Những mẫu mã, thiết kế những bộ trang phục này rất đơn giản nhưng lại có tính thẩm mỹ rất cao và không kém phần sang trọng. Với đặc điểm láng mịn, trơn và màu sắc đa dạng là điều mà các phái đẹp rất yêu thích.
- Đối với nam giới: Cotton được sử dụng để tạo ra các trang phục thể thao, áo thun, đồ bộ mặc nhà. Vải có độ bóng láng, mịn, khả năng thoát mồ hôi ra ngoài, không gây bí, không ẩm ướt và khó chịu nên rất thích hợp để tạo ra các bộ đồ thể thao. Đặc biệt, những bộ đồ thể thao được làm từ cotton lạnh rất nhẹ nhàng, dễ dàng cho việc di chuyển, chạy nhảy nhiều.
- Đối với trẻ em: Không chỉ được sử dụng rộng rãi với người lớn mà còn là chất vải sử dụng khá phổ biến ở trẻ em. Vải cotton được sử dụng để may các kiểu váy đầm 2 dây, áo ba lỗ rất đẹp cho bé.
Mặc dù vải cotton là chất vải có độ bền cao nhưng bạn cũng cần chú ý bảo quản và sử dụng hợp lý để luôn mới mẻ và lâu dài.
Như vậy, cotton là chất vải khá tuyệt vời phù hợp với mọi đối tượng, mọi lứa tuổi với nhiều mẫu mã kiểu dáng đơn giản nhưng rất đẹp.
Hướng dẫn vệ sinh, bảo quản vải cotton
Để các sản phẩm làm từ chất liệu cotton không bị phai màu, xơ vải trong suốt quá trình sử dụng thì công tác vệ sinh, bảo quản cần phải thực hiện đúng theo các quy tắc như:
- Không được ngâm trong xà phòng quá lâu: Vải cotton khi bị ngâm quá lâu trong nước bột giặt sẽ bị phai màu nhanh chóng, các hoa văn và họa tiết in trên đó cũng dễ bị bạc màu và bong tróc. Nên khi giặt chỉ nên ngâm trong nước giặt vài phút sau đó làm sạch ngay sẽ không lo ảnh hưởng đến chất liệu vải.
- Phân loại trước khi giặt: Nên giặt đồ bằng vải cotton có màu trắng riêng với đồ có nhiều màu sắc để tránh tình trạng phai màu lên nhau khiến bộ sản phẩm mất đi tính thẩm mỹ. Trước khi giặt hãy dành thời gian phân loại để quá trình làm sạch diễn ra thuận lợi nhất.
- Tuyệt đối không sử dụng chất tẩy rửa quá mạnh: Khi chọn mua bột giặt làm sạch vải cotton nên chọn những loại có độ pH trung tính, tránh những loại có tính tẩy quá mạnh sẽ khiến độ bền vải bị giảm sút, màu sắc dễ bị phai và long lổ khó coi.
- Phơi tại nơi thông thoáng, tránh nắng gắt: Các sản phẩm quần áo, chăn ga gối từ vải cotton nên phơi ở những nơi thoáng gió, tránh ánh nắng trực tiếp để đảm bảo độ bền và vải không bị co rút.
